Hoe kan je zaaien in de moestuin?

Zaaien in de volle grond

Dit is de makkelijkste manier om te zaaien. Je kiest de plaats uit waar je de groentesoort wilt laten groeien en doet op deze plaats een zaadje in de grond. Nadat het zaad is ontkiemd, hoef je de zaailing niet meer te verplaatsen, want hij staat al op de juiste plaats. Er zijn twee manieren van zaaien in de volle grond: breedwerpig zaaien of zaaien in rijen.

Breedwerpig zaaien

De eenvoudigste methode lijkt het breedwerpig zaaien: hierbij strooi je het zaad gelijkmatig over de gehele oppervlakte uit. Breedwerpig zaaien doe je als volgt:

1. Bekijk waar je wilt zaaien en maak deze plek vrij van onkruid
2. Maak deze plek licht vochtig met een gieter
3. Strooi het zaad gelijkmatig uit over de plek waar je wilt zaaien
4. Dek het zaad af met een dun laagje grond en geef vervolgens nog een beetje water
5. Plaats een plantlabel met de naam van het zaad voor de plek waar je hebt gezaaid

Zaaien in rijen

De meeste groentesoorten worden in rijen gezaaid. Het is dan makkelijker om het onkruid tussen de rijen te verwijderen. Bij het zaaien in rijen ga je als volgt te werk: 

1. Kies de plek waar je wilt zaaien en maak deze vrij van onkruid
2. Trek met een schepje een lijn in de grond, of duw met een stok op de grond om een lijn te maken
3. Giet een beetje water op de lijn
4. Zaai de zaden dun uit in de lijn en dek af met een dun laagje zand
5. Geef vervolgens nog een beetje water

Vergeet niet om een plantlabel met de naam van het zaad bij de lijn te plaatsen. Voorbeelden van soorten die goed in rijen kunnen worden gezaaid zijn spinazie, rucola en snijbiet. 

Zaaien op een zaaibed

Een zaaibed is een klein stukje grond waar je de zaden redelijk dicht bij elkaar zaait. Maak het zaaibed vrij van onkruid, maak de grond licht vochtig en strooi de zaden uit. Dek de zaden daarna af met een dun laagje grond en geef nogmaals water. 
Nadat de zaden zijn ontkiemd en voldoende zijn gegroeid, worden de zaailingen die er het beste uitzien verplaatst naar hun uiteindelijke plek in de moestuin. 
Het voordeel van zaaien op een zaaibed is dat je in het begin wat minder ruimte nodig hebt. Een nadeel is het extra werk, omdat de zaailingen later nog weer moeten worden verplaatst. 

Zaaien in een koude bak

Een koude bak is een moestuinbak die is afgedekt met een doorzichtig deksel van glas of kunststof. Deze bak beschermt je zaailingen tegen regen, wind en vorst. Door het doorzichtige deksel komt er genoeg licht in de bak en wordt de grond in de bak sneller warm. Deze manier van zaaien is handig voor moestuinierders die al in januari of februari willen beginnen met het zaaien van groentes. Verschillende slasoorten, wortels, wilde rucola en bloemkool zijn bijvoorbeeld zeer geschikt om in een koude kas te zaaien. Bij het zaaien in een koude bak ga je op dezelfde manier te werk als bij het zaaien in de volle grond. Je kan breedwerpig of in regels zaaien. 

Binnen voorzaaien in een zaaitray

Groentes zoals courgette en tuinbonen kunnen alvast binnen in een zaaitray worden voorgezaaid. Bij het voorzaaien in een zaaitray ga ik als volgt te werk:

1. Maak een mix van twee derde zaai- en stekgrond, één derde vermiculiet en water
2. Vul een schone zaaitray met deze mix
3. Zaai de zaden dun uit in de zaaitray. Dit kan breedwerpig of in regels
4. Zet een plantlabel met de naam van het zaad in de zaaitray
5. Doe de deksel op de zaaitray en zet deze op een lichte, warme plaats

Nadat de zaden zijn ontkiemd, draai ik de zaaitray dagelijks om. Zo voorkom ik dat de zaailingen één kant op groeien en slungelig worden. 

Voorzaaien met behulp van een pottenpers

Het is ook handig om een pottenpers te gebruiken bij het voorzaaien in een zaaitray. Je vult de pottenpers met de hiervoor genoemde mix van zaai- en stekgrond en vermiculiet en maakt hier een perspotje mee. Dit perspotje zet je in de zaaitray. Er komt automatisch een gaatje in het geperste potje waar je het zaadje in kan stoppen. Op deze manier heeft elke zaailing een eigen 'potje' om in te groeien, waardoor de wortels niet door elkaar komen. Dit maakt het verspenen makkelijker. 

Voorzaaien in een verwarmde kweekkas

Groentes met een lange groeiperiode, zoals aubergine en pepers, kunnen in een verwarmde kweekkas worden voorgezaaid. Bijna geen enkele amateur moestuinierder heeft een grote verwarmde kas, maar je kunt natuurlijk wel in een klein verwarmd kweekkasje op de vensterbank voorzaaien. Bij het voorzaaien in een verwarmde kweekkas, kan je dezelfde stappen volgen als bij het voorzaaien in een zaaitray.
Deze manier van zaaien wordt vaak vroeg in het jaar gedaan, zo rond februari. In deze tijd van het jaar is het nog niet lang licht, waardoor de zaailingen lang en slap kunnen worden. Dit kan je voorkomen door groeilampen te gebruiken. Ik raad deze manier van voorzaaien niet aan voor beginnende moestuinierders. 

Hoe kan je de juiste zaaimethode kiezen voor je zaden?

Nu je weet welke zaaimethoden er zijn, is het handig om te weten welke zaaimethodes geschikt zijn voor je verschillende moestuinzaden. Je kan de informatie hierover vaak terugvinden op het zaadzakje. Hieronder heb ik twee voorbeelden van icoontjes op een zaadzakje toegevoegd. Het linker icoontje betekent dat je de zaden binnen kunt voorzaaien. Het rechter icoontje betekent dat je de zaden in de volle grond kunt zaaien. 

Daarnaast staat in de tekst achterop het zaadzakje vaak of je de zaden het beste breedwerpig of in regels kunt zaaien. 

Als je binnen hebt voorgezaaid in een zaaitray of verwarmde kweekkas, kan je de zaailingen verspenen wanneer ze vier blaadjes hebben. Je leest alles over verspenen in de blog Verspenen: hoe doe je dat?

Dit vind je vast ook interessant:

Wat is wisselteelt?
Wat is afharden en hoe kan je dat het beste doen?